Gmach sądu przy ul. Mickiewicza, jako siedziba sądu grodzkiego został wybudowany w 1925 roku według projektu lwowskiego architekta Władysława Derdackiego. Na szczycie fasady gmachu Sądu Grodzkiego, a być może nad frontowym wejściem widniało godło państwowe - płaskorzeźba piastowskiego orła w koronie.
Na elewacji bocznej fragment napisu: „Iustitia fundamentum Reipublicae” (Sprawiedliwość podstawą Rzeczypospolitej).
W czasie II wojny światowej Niemcy zniszczyli godło. Niestety po wojnie, mimo renowacji budynku nikt już nie odtworzył Orła na elewacji. Podczas II wojny światowej w budynku tym mieściło się więzienie sądu grodzkiego podporządkowane żandarmerii niemieckiej. Podczas pacyfikacji miasta Niemcy przeprowadzali tu selekcję aresztowanych mieszkańców miasta. Po wojnie?, i w latach późniejszych na I piętrze mieściła się też poczta.
***
Podczas spotkania z Januszem Szumilasem dowiedziałam się, że w latach 70.? ub. wieku, kiedy remontowano i modernizowano budynek sądu, jednym z pracowników ekipy remontowej był jego kuzyn Stanisław Podgórski. To on osobiście dokonywał renowacji sztukatorskich elementów budynku. Zniszczył istniejący napis nad drzwiami SĄD GRODZKI, zastępując napisem SĄD POWIATOWY. Zmiana miała związek ze zmianą struktur administracyjnych w Polsce.
**
Wcześniej, od drugiej połowy XIX w. siedziba sądu mieściła się w Rynku, w dwóch kamienicach, na przeciwko Ratusza. Były siedzibą ck. sądu austriackiego i więzieniem.
Decyzję o założeniu sądu powiatowego podjęto na sesji Rady Miejskiej 11 czerwca 1867 roku, wysłano petycję do hr. Potockiego dla pozyskania poparcia i już w 1869 na czele sądu powiatowego stanął sędzi Cyprian Tarczyński. Kancelistą ksiąg gruntowych został Franciszek Dzierżyński (pochowany na starym cmentarzu w Leżajsku).
http://aordycz.blogspot.com/2015/03/dokumenty-spadkowe-ck-sadu-powiatowego.html
Kliknij w udostępniony na blogu link do AP Rzeszów. W zakładce 'Słowa kluczowe' jest indeks osób z Leżajska i okolic, po których został spadek. Jest tam ponad 4000 aktowych materiałów archiwalnych z lat 1872-1918.
zobacz:
Dokumenty spadkowe CK Sądu Powiatowego w Leżajsku
.jpg)
