Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Gimnazjum Realne. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Gimnazjum Realne. Pokaż wszystkie posty

środa, 19 sierpnia 2015

Sklep Anfanga w dawnym budynku poczty i telegrafu

Dawny budynek poczty i telegrafu w XIXw.
Od 1912 r do ok 1922 odbywały się w nim zajęcia szkolne Gimnazjum Realnego. Przed II wojną światową mieszkał w nim Żyd Alter Anfang, prowadził sklep - handel towarów bławatnych. Był prezesem Stowarzyszenia Przemysłowców, Kupców i Gospodnio-szynkarzy w Leżajsku.

Po wojnie w tym budynku była siedziba GS, potem sklep Jasia Grabarza należący do GS. 



W 'Dziejach Leżajska' prof. Józefa Półćwiartka można wyczytać, że w w 1879 r dyrektor telegrafów ze Lwowa powiadomił władze miejskie Leżajska, że otworzy stację, jeżeli miasto da pomieszczenia. 

Wydzierżawił je miastu na ten cel właściciel apteki Emil Denker (1842-1921), powstaniec styczniowy. Od 1899r miasto wydzierżawiło swój budynek dla poczty i telegrafu, umowę przedłużono po 10 latach na dalszy okres. Poczta konna istniała do końca panowania austriackiego. Pocztą kierował naczelnik, pomagali mu asystenci. W 1861 roku poczmistrzem została Maria Gnändiger, w roku 1872 Maria Kiszakiewicz, którą zastąpił w roku 1901 Józef Piórecki. Jak udało mi się ustalić, Maria Kiszakiewicz urodziła się w Lubaczowie, jej rodowe nazwisko Fruzińska. Gdy jej mąż Bazyli Kiszakiewicz zmarł w 1857 roku, poślubiła 22 stycznia 1860 roku Antoniego Luckschandla. Zmarła w 1898 roku i jest pochowana na Starym Cmentarzu w Leżajsku.

Na leżajskim Forum prowadzonym przez Genka Kwiecińskiego znalazłam informacje, że poczmistrzem w Leżajsku od 1864 r. był Teodor Baczyński z Hłudna, a Jakub Baltarowicz z Mościsk (?) – właścicielem poczty w Leżajsku (nr domu 147), tylko nie wiem w jakich latach.

Od 1904 r naczelnikiem poczty leżajskiej został Antoni Milli, jego asystentami byli Stanisław Grodecki i Kazimierz Płachociński. Placówka otrzymała nr 28. W 1909r naczelnikiem poczty został Stanisław Szlaiber, oficjałem Leon Chomicki, asystentem Leon Rawski. W 1912r doszedł do tej placówki, jako asystent Grzegorz Podhorecki, a w 1914r na to stanowisko doszedł Jan Sołtys. 



piątek, 28 czerwca 2013

Jan Karol Całczyński (1844-1913)

Jan Karol Całczyński uczestnik powstania styczniowego z 1863 r., pierwszy Dyrektor Prywatnego Miejskiego Gimnazjum Realnego w Leżajsku urodził się w Łańcucie 13 grudnia 1844 roku i tam w łańcuckim kościele został ochrzczony.  
Rodzina Całczyńskich pochodzi z Łańcuta. 
Miał brata Romana i siostry Teresę, Eleonorę, Marię i Stanisławę. 
Jan Karol Całczyński, podobnie jak inni uczestnicy powstania styczniowego z 1863 r., m. in. aptekarz Emil Denker, artysta malarz Władysław Bąkowski, Bernard Kulisiewicz - bernardyn po upadku powstania osiedli w Leżajsku. 
Absolwent gimnazjum w Rzeszowie (1868). Ukończył studia we Lwowie i podjął prace jako nauczyciel gimnazjum w Sanoku, nauczyciel języka polskiego, propedeutyki filozofii, historii, geografii, historii kraju rodzinnego oraz w I Gimnazjum w Rzeszowie w latach 1890 – 1910. 
Karol Całczyński był członkiem Towarzystwa Gimnastycznego 'Sokół' w Rzeszowie. vide
Sprawozdanie z czynności Wydziału Gimnastycznego 'Sokół' w Rzeszowie za rok 1897.

Pierwszy Dyrektor Prywatnego Miejskiego Gimnazjum Realnego w Leżajsku w okresie 1 IX 1912 – 18 I 1913. Autor m. in. publikacji 'Jak powinna wyglądać nowoczesna szkoła średnia. Kilka uwag z powodu dzisiejszego systemu edukacji publicznej'; (Rzeszów 1900). 
Nie wiadomo, kiedy zmarła i gdzie jest pochowana jego żona Anna z Schaferów.
Jan Karol Całczyński zmarł 8.06.1913 r. we Lwowie. Jest pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim, kwatera 80. Jak podaje mi Rodzina z Zielonej Góry, w tym samym grobowcu leży pochowany jakiś znany muzyk lwowski.

Jan Karol Całczyński miał 3 córki: Bronisławę, Annę Karolinę (Lolę) i Marię.

Córka Bronisława ur. 1887 w Sanoku, zm. 30 lipca 1969 w Zagrzebiu) – polska lekarka. Początkowo studiowała medycynę we Lwowie. W 1912 uzyskała dyplom lekarski a Wiedniu.1913 wzięła ślub z Czechem Emilem Praskiem. W 1915 wraz z mężem wyjechała do Sarajewa, gdzie była pierwszym lekarzem pediatrą. Po wojnie w 1921 wyjechała do Zagrzebia, gdzie jej mąż otrzymał propozycję pracy na tamtejszym Uniwersytecie. W czasie II wojny światowej jej dom był miejscem schronienia dla żołnierzy AK, którzy trafili do Chorwacji. Pomagała również Żydom, za co została odznaczona medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Pośmiertnie otrzymała również w 1998 Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej. Jej wspomnienia zostały wydane w Chorwacji w 1997 i 2005 Duriex: Bronisława Prasek-Całczyńska Memoari jedne lijecnice.

Bronisława i Emil mieli syna Wojciecha, który został zamordowany przez faszystów za udzielaną pomoc Polakom w czasie II wojny światowej.
Ich drugi syn mieszka podobno w Szwajcarii. 

Córka Jana Karola Całczyńskiego - Maria Całczyńska ur. 8 IX 1898, studiowała farmację we Lwowie. Wyszła za mąż za Koskovskiego. Mieszkała w Krakowie na ul. Grabowskiego 6. Była rozwódką. Zmarła w 3 V 1955 roku w Krakowie. Pochowana na Cmentarzu Rakowickim w grobowcu Mieroszewskich, niedaleko Jana Matejki.
***
Z informacji otrzymanych od prawnuczki Romana Całczyńskiego, brata Jana Karola ustaliłam, że:
Roman Całczyński zmarł w Łańcucie, żona Romana jest pochowana w Przemyślu.

Siostra Romana i Jana Karola - Teresa Całczyńska wyszła za mąż za Leonarda Chodzińskiego pochodzącego ze znanej rodziny malarzy i rzeźbiarzy. Teresa i Leonard Chodzińscy pochowani są w Łańcucie. 

Leonard Chodziński ur. się 14 IX 1843 w Łańcucie, zm. 17 II 1894 w Łańcucie.
Teresa z Całczyńskich Chodzińska ur. się 5 X 1856.
Dzieci Teresy i Leonarda urodzone w Łańcucie:

  • Karol Chodziński ur. 6 VI 1885 zm. 12 VI 1885
  • Jadwiga Amelia Chodzińska ur. 15 VII 1886
  • Eugeniusz Stanisław Chodziński ur. 20 XI 1887
  • Karol Jan Chodziński ur. 1 IV 1891
  • Stefania Zofia Julia ur. 23 VII 1893
Leonard był synem Karola Chodzińskiego ur 14 IV 1815 roku w Leżajsku, pochodził z Siedlanki. Matka Leonarda - Maria Dubielowska c. Eleonory z Krauzów. Ślub Karola i Marii w 1844. 
Był wnukiem Zachariasza Chodzińskiego, znanego malarza, organisty w kościele OO Bernardynów w Leżajsku. Pełnił funkcję podskarbiego, póŸźniej senior (1826-1844) Bractwa śœw. Szkaplerza w klasztorze.
Na zamku w Łańcucie możemy podziwiać piękne intarsjowane posadzki wyk. 1830 wg projektów Karola Chodzińskiego oraz odnowioną w 1861 polichromię Fary w Leżajsku. Zachariasz Chodziński poślubił córkę niemieckich kolonistów Weronikę Hartleb (Chartleben) z Dornbach par. Tarnawiec. 

Syn Karola Chodzińskiego i Marii z Dubielowskich Kazimierz Mieczysław Chodziński ur 15 stycznia 1861 w Łańcucie. Znany rzeźbiarz, snycerz i medalier. Studiował(1878-85) w Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem J. Matejki i W. Gadomskiego, a w 1887 studiował u rzeźbiarza E. Hellmera w Wiedniu, nast. zamieszkał w Krakowie, gdzie miał „fabrykę statuetek kościelnych". Zaprojektował pomnik gen. Kazimierza Pułaskiego w Waszyngtonie, pomnik Tadeusza Kościuszki w Chicago, stoi w Parku Humboldta. Podobno na odsłonięcie pomnika Pułaskiego przybył sam Prezydent Stanów Zjednoczonych, licznie przybyła Polonia, a nawet przyjechali Polacy z Polski.
Po powrocie do kraju ok. 1910 zamieszkał we Lwowie i zajmował się medalierstwem. Zmarł we Lwowie w 1919 lub 1921? roku, pochowany jest na Cmentarzu Łyczakowskim.


Chodziński Karol (1815-1904) - Biogram
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...