Leżajskie nekropolie

8 listopada 2016 miałam spotkanie w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej z młodzieżą Technikum Elektronicznego ZST w Leżajsku. Tematem mojej prelekcji były "Leżajskie nekropolie" - Cmentarz Klasztorny, Cmentarz Stary, Cmentarz Komunalny, Cmentarz Choleryczny i Cmentarz Żydowski - Kirkut. Nie istniejący już, bo zdewastowany cmentarz na Gillershofie. 
Są jeszcze inne miejsca upamiętniające miejsca zmarłych. Na ul. 28 maja jest pomnik ofiar pacyfikacji miasta Leżajska, na ul. Przemysłowej stoi kapliczka z czasów I wojny światowej ufundowana przez rodzinę Niemczyków. 

Na leżajskiej ziemi spoczywają prochy wielu nacji. Żydzi, grekokatolicy, prawosławni, kalwini, ewangelicy i oczywiście katolicy.

Na cmentarzach groby żołnierzy z czasów I i II wojny światowej, groby powstańców, duchownych, nauczycieli oraz mnóstwo mogił bezimiennych.

Spotkanie, które odbyło się w Bibliotece przy ul. Mickiewicza w Leżajsku zorganizowała Halina Szeliga.

To już drugie takie spotkanie z młodzieżą w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej. Podobną tematykę przedstawiłam młodzieży w 2013 roku.

Leżajskie nekropolie

Wszystkich Świętych 2015

1 listopada zapalamy światełka na grobach bliskich. To dzień zadumy i refleksji nad przemijaniem. 
Nieważne, jak wystroimy grób, ważna jest pamięć. 

CMENTARZ W KURYŁÓWCE

Spotkałam w sobotę na cmentarzu w Kuryłówce Andrzeja Pityńskiego znanego rzeźbiarza mieszkającego obecnie w Stanach. Spodziewałam się, że mogę go tam spotkać. Andrzej Pityński od wielu lat przyjeżdża w okresie Święta Zmarłych do Kuryłówki na groby swoich bliskich. Urodził się w Ulanowie. Andrzej Pityński jest synem Aleksandra ps 'Kula' i Stefani Krupy ps 'Perełka' pochodzącej z Kuryłówki. 'Perełka' jest jedną z bohaterek książki Szymon Nowaka 'Dziewczyny wyklęte'.

zobacz biogram artysty - Andrzej Pityński

zobacz też:

• Spotkanie autorskie z Szymonem Nowakiem - Dziewczyny wyklęte. Leżajsk 2015
• Foto Cmentarze

***

Apteki i aptekarze w Leżajsku

W połowie XIX w. Leżajsk, jako miasto i powiat miał stosunkowo, jak na ówczesne czasy dobrą opiekę medyczną. Aptekę ‘Pod Gwiazdą’ prowadził Jan Maresch, miejski radny i naczelnik straży pożarnej. Maresch  nie był farmaceutą, jako właściciel apteki zatrudniał osobę z kwalifikacjami farmaceutycznymi. Licencja na prowadzenie apteki była dziedziczna oraz podlegała obrotowi  handlowemu na równi z innymi przedsiębiorcami.

Po śmierci Jana Merescha aptekę przejął Emil Denker.

Emil Denker  (ur.  w 1842 w Krakowie, zm. 1921) Powstaniec styczniowy. Służył jako dziesiętnik pod Langiewiczem w 3 Bat. Strzelców pod dowództwem majora Pióro. Walczył pod Sosnówką, Chrobrzą i Grotowiskami. Po powstaniu aptekarz w Leżajsku. [1]. Kiedy w 1879 r dyrektor telegrafów ze Lwowa powiadomił władze miejskie Leżajska, że otworzy stację, jeżeli miasto da pomieszczenia, Emil Denker wydzierżawił własne pomieszczenia miastu na ten cel. [4]. 1 października 1895 roku sprzedał aptekę  Henrykowi Kijasowi (ur. 1858) i przenosi się do Tarnobrzega, gdzie obejmuje na własność aptekę od Ignacego Brudzyńskiego. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. 1863/4, kw. 57 [3].

Henryk Kijas [ur. 1858 - 1919 Leżajsk]. Aptekarz i wiceburmistrz. 
Jego ojciec był lekarzem powiatowym w Mielcu. 
W roku 1880 ukończył praktykę w aptece Pawlikowskiego w Mielcu i pozytywnie zdał egzamin na podaptekarza przed komisyją egzaminacyjną gremijum aptekarzy Galicji zachodniej w Krakowie. Farmację na Uniwersytecie Jagiellońskim studiował w latach 1882-1884, uzyskując 21 marca 1885 roku dyplom magistra farmacji. Zaledwie kilka miesięcy później, 1 sierpnia 1885 roku, został dzierżawcą apteki „Pod Srebrnym Orłem” w Tarnowie.  W roku 1890 zostaje właścicielem apteki w Żegiestowie Zdroju. W 1895 r, 1 października  kupuje aptekę w Leżajsku od Emila Denkera. [2]. 
Kijasowie mają dzieci: Zygmunt Marian ur. 24.08.1901 w Leżajsku, córka Zofia ur. 29.04.1904 w Leżajsku (akt USC nr 37/13 VII 1904), syna Tadeusza i Romana. O rodzinie Kijasów i ich synu Tadeuszu wspomina w swoim Dzienniku Tadeusz Wyrwa - Furgalski, stały bywalec u aptekarzy. Grywał z nimi w karty. 
Zofia poślubiła w 1928 roku Mieczysława Oleksego. Zmarła 17 kwietnia 1970 roku w Katowicach (Akt 195/1970 Katowice).
Henryk Kijas jest pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Leżajsku. Razem z nim pochowany jest syn Roman (1890-1932) i żona Maria Kijasowa dd. Kropaczek (1873-1934).

Od Cmentarz Komunalny w Leżajsku	Cmentarz nocą refleksyjnie

 Seweryn Dańczak ur 8 stycznia 1904r w Sokołowie Małopolskim - zm. 4 maja 1961 w Leżajsku. Był synem Stanisława Dańczaka i Stanisławy Zofii Chodzińskiej. Studiował w latach dwudziestych farmację na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po uzyskaniu dyplomu magistra farmacji w 1927 r. rozpoczął 1 stycznia 1928 pracę w aptece Władysława Świtalskiego „Pod św. Duchem" w Przeworsku i pracował tam do 30 czerwca tego roku, powołany został do służby wojskowej trwającej do 20 września 1929 r. Po zwolnieniu z wojska pracował w aptece swojego ojca w Sokołowie, a następnie od 1 czerwca 1930 r. w aptece Jana Angermana „Pod Głową" w Rzeszowie. W dniu 4 grudnia 1930 kupił w Leżajsku aptekę „Pod Gwiazdą" od spadkobierców Henryka Kijasa i kierował tą apteką aż do swojej śmierci 4 maja 1961 r.

Aptekarska rodzina Dańczaków w Sokołowie Małopolskim 
Sylwetki Leżajszczan - Danuta Dańczak

Zródło i linki:

1. Blog Leżajskie nekropolie
2. Formu Historia Leżajska. 'Powstanie Styczniowe' http://www.lezajskhistoria.pun.pl/viewprintable.php?id=34
3. Dzieje aptekarstwa w Żegiestowie http://www.zegiestow.pl/index.php/naszzegiestow/41-naszzegiestow/111-dziejeaptekarstwa
4. Spis Pochowanych na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. http://cmentarium.sowa.website.pl/Cmentarze/spisRakow.html
5. Dzieje Leżajska - prof. Józef Półćwiartek 
6. Spis firm z 1937 roku w Leżajsku