sobota, 23 marca 2019

Willa Stąpora

Na stronach Biuletynu Miejskiego ukazał się w czerwcu 2018 artykuł Stanisława Chmury "Willa w stylu szwajcarskim".
Pozwolę sobie zacytować informacje o tym zabytkowym domu:
Jednym z najpiękniejszych zabytkowych domów drewnianych w Leżajsku jest bez wątpienia willa w stylu szwajcarskim stojąca przy ul. Mickiewicza 41 na wysokości ronda czy jak to się kiedyś mówiło - "obok kapliczki".
Willa Stąporów
Trudno precyzyjnie określić datę jej budowy, lecz skoro już istnieje na mapie katastralnej z 1953 roku to liczy ona co najmniej 165 lat.
Historię domu można odtworzyć od roku 1926 lub 1927, kiedy pochodzący z Sokołowa Małopolskiego Władysław Stąpor zakupił od depozytariusza sądowego Władysława Szatkowskiego dom wraz z budynkami gospodarczymi i dużym ponad półhektarowym ogrodem ciągnącym się za sąsiednimi domami z lewej (Druckerki i Feldmanna) ukośnie, aż do ul. Mickiewicza.
Dom był wówczas pokryty dachówkami, które w 1930 zmieniono na pokrycie blaszane. W momencie zakupu dwa pomieszczenia zajmował rejent Alfred Josse, który prowadził tu swoją kancelarię. Mieszkał w tym domu aż do śmierci w 1948 roku. W czasie okupacji i później zajmował pokój w północnej części budynku z bocznym wejściem. Jako, że cały, niemały majątek wydał na budowę kaplicy grobowej (1932r) dla tragicznie zmarłej wnuczki swojej żony, żył bardzo skromnie, a nawet dla obniżenia kosztów eksploatacji, do pokoju przyjął trzech studentów.
Po jego śmierci kancelaria notarialna funkcjonowała nadal, a kolejnym urzędującym tu rejentem był Jan Grzybczyk.
W tym czasie w części południowej budynku dobudowano od strony ogrodu skrzydło i urządzono tam drugą kuchnię.
Około 1928 roku część parceli od północy odsprzedano pochodzącemu z Sokołowa Młp. Janowi Wosiowi, który podobnie jak Stąpor działał w spółce skupiającej nierogaciznę.
Spółka przeniosła się do Leżajska z powodów logistycznych, przez miasto przebiegała bowiem linia kolejowa ułatwiająca ekspedycję żywca.
Na zakupionej parceli Woś wybudował okazały dom, który stoi do dzisiaj w sąsiedztwie drewnianej willi.
Za wspomnianym ogrodem ciągnął się duży ogród należący do Żyda Arnilda Bergera, adwokata działającego w Leżajsku przed I wojną światową i w okresie międzywojennym. Mieszkał on w parterowym drewnianym domu usytuowanym na północnym krańcu swojej parceli dochodzącej do ul. Mickiewicza. Domu już tego nie ma. Gdy Berger sprzedał swój dom Kiszakiewiczowi z ul. Pierackiego (obecnie ul. Burmistrzów Zawilskich), ten postawił tam nową willę dla zamężnej córki. Budynek ten po wojnie przeszedł na własność Skarbu Państwa. Kwaterowano w nim różne rodziny, a później przebudowano zmieniając radykalnie jego wygląd, z zamiarem urządzenia tam przychodni radiologicznej. Ostatecznie budynek nadal służył celom mieszkaniowym. W czasach PRL-u i później nazywano go "Boroniówką".
Boroniówka
Willi szwajcarskiej po wojnie nie ominęły kwaterunki z urzędu, mimo, że właściciele nadal tam mieszkali. I tak przez krótki okres zamieszkiwał w niej leśniczy Marian Zwoliński z rodziną, potem nauczyciele z leżajskiego liceum: Mieczysław Jurzyniec (1968) oraz Janina i Bronisław Mazanowie (1956).
Kiedy w 1956 roku w Leżajsku powstał powiat, przeniesiono tu nowo powstały Zespół Adwokacki mieszczący się dotychczas w kamienicy Jeżowieckiego opodal sądowego gmachu.
Dom Jeżowieckiego i Sąd
Tamte pomieszczenia potrzebne były władzom partii, zanim wybudowano im nowoczesną siedzibę w Ogródku Jordanowskim (obecnie przedszkole "Promyczek".
W 1976 roku willę wpisano do rejestru zabytków.

Źródło:
Biuletyn Miejski czerwiec 2018 - Willa w stylu szwajcarskim
Alfred Josse (1862-1948)

1 komentarz:

  1. Pamiętam ,jak moi rodzice tam bywali w Zespole Adwokackim .
    Naprawdę piękny dom.

    OdpowiedzUsuń

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...