Spacerkiem po Leżajsku: Browar w Leżajsku

poniedziałek, 17 marca 2014

Browar w Leżajsku

W latach 70. XX wieku, kiedy zdecydowano się na budowę obecnie istniejącego browaru ulokowano zakład na obrzeżach miasta, w pobliżu Starego Miasta. Teren został włączony do miasta. Browar w Leżajsku (ul. II Armii Wojska Polskiego 5, obecnie ul. Chmielna 3) wybudowany został w latach 1972-1977.

W latach 70. ludzie wyjechali do Berlina na gruntowne przeszkolenie w zakresie technologii produkcji tego napoju. Pracę w Browarze znalazło wielu mieszkańców Leżajska i okolicznych wiosek.

Produkcję piwa rozpoczęto 2 stycznia 1978 roku. Pierwszym dyrektorem Zakładów Piwowarskich był Stanisław Boroń.

W 1992 r. browar wszedł w skład Zakładów Piwowarskich w Leżajsku, które jako jednoosobowa spółka Skarbu Państwa obejmowały również browar w Łańcucie, Janowie Lubelskim, Zaczerniu oraz wytwórnię pepsi-coli w Leżajsku. W 1997 roku Zakłady Piwowarskie w Leżajsku należące do Skarbu Państwa zostały sprywatyzowane i sprzedane.

Od 1999 roku Browar należy do spółki Grupa Żywiec S.A.

Znakomitej jakości ogromne złoża źródlanej wody bez konieczności jej uzdatniania zadecydowały o wybudowania w Leżajsku zakładu produkującego znakomity napój powstały ze słodu, wody i chmielu, poddany fermentacji alkoholowej przy użyciu drożdży.

O walorach aromatyczno - smakowych gotowego piwa decyduje ekstrakt słodowo-chmielowy brzeczki.

szyszki chmielu

Pierwsze wzmianki o warzeniu piwa w Leżajsku datują się na rok 1525, kiedy to król Zygmunt I Stary nadał miastu przywilej jego warzenia i zabronił „szynkować obce piwa i inne trunki”.

Pierwszy browar powstał przy leżajskim zamku. Liczne pożary i wojny doszczętnie niszczyły kolejne odbudowywane zakłady.

W 1657 roku, w wyniku zawieruchy wojennej browar zamkowy się spalił. Odbudowany cztery lata później, został ponownie strawiony przez ogień. W ówczesnych browarach, stosujących proste paleniska oraz dymowe suszarnie słodu, często dochodziło do zaprószenia ognia, kończącego się pożarem całego zakładu. Po serii pożarów browaru już nie odbudowano, a leżajscy piwowarzy kontynuowali pracę w browarach rolniczych, zlokalizowanych w okolicznych dobrach ziemskich.

Około 1899 roku powstał nowy browar fabryczny, założony przez III Ordynata Romana Potockiego. Pierwszym znakiem towarowym browaru był drukowany na etykietach herb Potockich. W 1901 roku dzierżawcą browaru w Leżajsku, został przedsiębiorca Feiwel Stollbach, który prowadził zakład do roku 1905. Browar działał aktywnie jeszcze w 1912 roku, zarządzany przez spadkobierców Stollbacha. I wojna światowa oraz kryzys gospodarczy spowodowały zamknięcie browaru w Leżajsku.

***

Historię browarnictwa światowego, proces produkcji piwa, eksponaty związane z piwowarstwem oraz kufle, etykiety i nagrody które zdobył leżajski browar można zobaczyć w Muzeum Ziemi Leżajskiej. W jednej z oficyn znajduje się Ekspozycja Browarnictwa.

***

Podczas III Giełdy Birofiliów zorganizowanej 8 sierpnia 2015 w Muzeum Ziemi Leżajskiej spotkali się miłośnicy piwa i miłośnicy oraz kolekcjonerzy gadżetów związanych z piwowarstwem, kolekcjonerzy kufli, szklanek, etykiet, podstawek pod kufle.
Pan Adam Dąbek jest kolekcjonerem wszelkiej maści etykiet, kufli, otwieraczy do butelek, długopisów i różnych innych gadżetów piwowarskich.
W swojej kolekcji posiada ok. 30 tysięcy etykiet z całego świata i około 1650 kufli polskich. Korzystając z jego unikatowych egzemplarzy Muzeum Ziemi Leżajskiej organizuje wystawy cykliczne. Na wystawie „Browary Świata” można było zobaczyć eksponaty z najodleglejszych zakątków świata – Afryki, Azji, Ameryki Południowej, Ameryki Północnej, Ameryki Środkowej, Australii i Nowej Zelandii, Europy, Karaibów, Melanezji, Polinezji. W tym roku jest organizowana wystawa "Browary Północnej Polski", w zeszłym roku "Browary Zachodniej Polski", w przyszłym roku będzie wystawa "Browary Wschodniej Polski". Pierwsza była wystawa "Browary Podkarpacia", potem "Browary Grupy Żywiec"
Rafał Ciryt posiada również piękną kolekcję unikatowych etykiet i podstawek pod piwo. Rafał zbiera wszystko co związane jest z Leżajskiem.

***

Znakomitym mecenasem promującym Leżajsk był Mattheus Dietvorst - dyrektor Browaru w Leżajsku.
Pamiętam świetny koncert holenderskiego zespołu ZWO De Makrele, który zorganizował Mattheus Dietvorst 6 czerwca 2008 roku w Muzeum Ziemi Leżajskiej, dając mieszkańcom Leżajska ogromną radość.