Parada Straży Wielkanocnych TURKI 2023 w Biedaczowie koło Leżajska

W Biedaczowie koło Leżajska odbyła się 23 kwietnia 2023 XVIII Ogólnopolska i XXIX Podkarpacka Parada Straży Wielkanocnych TURKI 2023.

Po mszy św. w Kościele Parafialnym MB Pocieszenia w Gwizdowie Oddziały Straży Grobowych "Turki" w asyście Orkiestr Dętych, marżoretek w paradnych strojach przemaszerowały na Stadion Sportowy LKS ORZEŁ w Biedaczowie. 

W uroczystościach wzięło udział 40 Oddziałów Straży Grobowych, głównie z Podkarpacia, ale też z Kalisza i Jeleniej Góry. 

Oraz m. in.:

Beździedza, Budy Łańcuckie, Chałupki Dębniańskie, Dębno, Dzikowiec, Giedlarowa, Grodzisko Dolne, Grodzisko Górne, Gniewczyna Tryniecka, Grzęska, Gwizdów, Iwanowice, Jagiełła, Jelna, Kuryłówka, Maćkowice, Majdan Zbydniowski, Mazury, Myczków, Nowa Dęba, Ożańska, Piskorowice, Raniżów, Świętoniowa, Tryńcza, Werynia, Wielopole Skrzyńskie, Wierzawice, Wola Raniżowska, Wólka Grodziska, Wólka Pełkińska, Zmysłówka, Żołynia.

 

Turki z Gwizdowa otrzymały w tym dniu sztandar.

***

Podobno chłopi powracający z wyprawy spod Wiednia przebrani byli w zdobyczne mundury tureckie, budząc strach i popłoch wśród ludności. Ludzie krzyczeli 'Turki idą' i chowali się przed śmiesznie ubranymi 'przebierańcami'.
Dzisiejsze stroje Turków najczęściej stylizowane są na mundurach wojska polskiego z czasów insurekcji kościuszkowskiej (kosynierów), wojen napoleońskich i okresu Księstwa Warszawskiego. Do tego stroje rzymskich legionistów. Turki z Raniżowa, Dzikowca występują w sukmanach lasowiackich - regionalnych strojach ludowych, a z Beżdziedzy w strojach kosynierów. Miecze, sztandary straży grobowych, pióropusze, szyszaki, pawie pióra i inne akcesoria turków wielkanocnych.
Atrybutem Turków z Wielopola Skrzyńskiego jest oryginalny, zdobyczny bęben turecki podarowany mieszkańcom Wielopola przez Króla Jana III Sobieskiego w zamian za gościnę w drodze powrotnej z Odsieczy Wiedeńskiej.
Warto dodać, że w Grodzisku Dolnym od 2007 roku znajduje się Pomnik Turka. "W hołdzie tym, którzy byli i pozostaną wierni tradycji".

 

***

 

****

 

FOTO

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dom modrzewiowy Tryczyńskich przy ul. Jana z Dukli w Leżajsku

Udało mi się poznać ciekawą historię Rodziny Tryczyńskich z Leżajska, którzy byli właścicielami zabytkowego, XVIII wiecznego domu modrzewiowego przy ul. Jana z Dukli. Poznałam Panią Iwonę, która bywa w Leżajsku, od lat przyjeżdża z Rodziną do domu swoich przodków. Opowiedziała mi o Rodzinie Tryczyńskich. 

Kiedyś ich rodzinny dom stał pod adresem Podklasztor, później była to ul. Klasztorna 50, i kolejno ul. Nowa 10, a obecnie ul. Jana z Dukli. Nie wiadomo kto był pierwszym właścicielem, ale od lat w tym modrzewiowym domu mieszkali państwo Tryczyńscy. Stanisław Tryczyński ur. 24 kwietnia 1887; syn Antoniego i Marii Więcław początkowo mieszkał w Leżajsku pod nr. 71, być może w okolicach Rynku. Pracował w Sarzynie, jako urzędnik skarbowy. Ożenił się w 1916 roku ze Stefanią Kantor. Mieli czwórkę dzieci: Zofia, Alicja, Zdzisław i Teresa.

Jego córka Zofia chodziła do Żeńskiej Szkoły im. Królowej Jadwigi w Leżajsku. Będąc uczennicą tej szkoły należała do harcerstwa. Świadczą o tym zapisy w Książce Drużyny Harcerskiej II. Do harcerstwa wstąpiła 1 września 1934 roku, wypisała się 15 lutego 1935 z adnotacją "wyjechała".

Najprawdopodobniej Rodzina Stefani i Antoniego Tryczyńskich wtedy opuściła Leżajsk i wyjechała do Tarnowa.

 

 

 

 

W czasie II wojny dzieci Stanisława i Stefani Tryczyńskich przyjechały tu ponownie, z Tarnowa, gdyż uznano, że w Leżajsku będzie bezpieczniej przetrwać zawieruchę wojenną. 

Zofią, Alicją i Zdzisławem opiekowała się wówczas ciotka Emilia Tryczyńska. Emilia (c. Antoniego i Marii Więcław) była panną, pracowała jeszcze przed wojną na poczcie w Leżajsku. Emilia ur. się 9 kwietnia 1895 roku. Zmarła w 1970 roku i jest pochowana na Cmentarzu Komunalnym w Leżajsku.

Nie był to jednak bezpieczny azyl dla dzieci. Zdzisław (ur. 7 sierpnia 1918 roku) zaangażował się w działalność konspiracyjną w NOW, przyjął pseudonim Orion, za działalność antykomunistyczną w 1946 został skazany. 

Warto wspomnieć, że Stefania z d. Kantor Tryczyńska była siostrą Mariana Kantora ps. Mirski i ciotką Tadeusza Kantora - wybitnego polskiego malarza, reżysera, scenarzysty, twórcy Teatru „Cricot 2”.

Marian "Mirski" Kantor – nauczyciel, oficer Legionów Polskich, działacz Polskiej Organizacji Wojskowej, uczestnik powstań śląskich oraz wojny z Ukraińcami i bolszewikami, kapitan WP. Uhonorowany Krzyżem Walecznych (1921) i Krzyżem 
Niepodległości. Gdy we wrześniu 1939 r. Niemcy wkroczyli do Polski, został aresztowany i wywieziony do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, gdzie poniósł śmierć w 1942 r.
Marian Kantor-Mirski był ojcem Tadeusza Kantora.

 

Siostrą Stefani Tryczyńskiej była Józefa Kantor (*5.03.1896-zm. 25.09.1990) - nauczycielka, harcmistrzyni, założycielka i drużynowa Tajnej Drużyny Starszych Harcerek „Mury” w obozie koncentracyjnym Ravensbrück.
W miejscowym kościele św. Jadwigi poświęcono jej pamiątkową tablicę. Jest także patronką jednej z ulic oraz Szkoły Podstawowej nr 42 w Katowicach – Szopienicach. Jej koleżanki, więźniarki złożyły też prośbę do władz kościelnych o uznanie jej za błogosławioną.
W latach 90. w Katowicach Dąbrówce Małej została założona drużyna harcerska imienia p. Józefy Kantor, która obrała nazwę „Mury”.