piątek, 13 grudnia 2019

100-lecie Inspekcji Sanitarnej w Polsce. Obchody jubileuszowe w Leżajsku

100 lat temu (19 lipca 1919 roku ) Sejm niepodległej Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił Zasadniczą ustawę sanitarną. Dokument ten był najważniejszą podstawą prawną dla organizowania się całej służby zdrowia w Polsce, przede wszystkim dla przeprowadzenia solidnych zmian w dziedzinie ochrony zdrowia publicznego. Zasadnicza ustawa sanitarna zobowiązała samorządy terytorialne do organizowania szpitali, przychodni, ambulatoriów, a także przygotowania personelu medycznego. Ustawa zapewniła bezpośredni nadzór sanitarny państwa nad zdrowiem publicznym. Dla tego rodzaju organu państwowego pierwszy raz użyto pojęcia „Inspekcja Sanitarna”, której działalność obejmowała wszystkie jednostki terytorialne kraju.

13 grudnia 2019 odbyło się spotkanie pracowników Inspekcji Sanitarnej z okazji 100-lecia Służb Sanitarnych w Polsce. Obchody jubileuszowe z udziałem władz oraz byłych i obecnych pracowników PSSE w Leżajsku, rozpoczęły się Mszą Św. w Kościele p.w. Trójcy Świętej, w intencji byłych oraz obecnych pracowników PSSE w Leżajsku.
Główne uroczystości odbyły się w Muzeum Ziemi Leżajskiej. 
















***
Autorem zdjęć jest Pan Daniel Drąg z Leżajska.














****

czwartek, 28 listopada 2019

Małgorzata Walawska-Socha - "Po prostu bądź"

28 listopada 2019 roku w Gminnym Ośrodku Kultury w Dębnie koło Leżajska odbyło się spotkanie autorskie z poezją Małgorzaty Walawskiej-Sochy. 
Małgosia to znana leżajska poetka i malarka. Jej twórczość można było usłyszeć w interpretacji Doroty Kwoki i Stacha Ożoga z Rzeszowa. Autorka również sama recytowała wybrane wiersze, a wszystko to przy akompaniamencie nastrojowej muzyki. Dodatkową atrakcją był koncert Katarzyny Buszty z Leżajska, która zaśpiewała kilka piosenek, a na gitarze grał Kamil Dziedzic, również z Leżajska.
Małgorzata Walawska-Socha urodziła się i mieszka w Leżajsku. Od czasów szkoły średniej pisze wiersze. Swoją twórczość prezentowała na łamach prasy lokalnej, w almanachach, zbiorowych tomikach poezji. Uczestniczyła w wielu ogólnopolskich i międzynarodowych konkursach poetyckich. Jest członkiem Grupy Poetyckiej „Na Marginesie” działającej przy Miejskim Centrum Kultury w Leżajsku. Wydała do tej pory tomiki „Wspomnienia” i „Jesienne tango”, "Liczy się tylko miłość", "Zapach tęsknoty", "Zakamarki", "Poezja oswojona", "Ogrody miłości".
Oprócz poezji zajmuje się także malarstwem. Ulubione tematy Jej prac to pejzaże i kwiaty.





****

**


 *****

wtorek, 22 października 2019

Szkoła Żeńska w Leżajsku. Dziennik kasowy funduszu budowy szkoły

Na stronie Family Search odnalazłam informacje dot. budowy w latach 1924-26 nowej szkoły żeńskiej w Leżajsku. Szkoła żeńska znajdowała się na Placu Szkolnym, w miejscu, gdzie obecnie stoi budynek MOPS, poniżej hali sportowej. Szkoły żeńskiej już nie ma. W czasie wojny, w 1944 roku budynek szkoły został spalony przez Niemców. Potem nauka była kontynuowana w dwóch budynkach tj w Proświcie na Jarosławskiej oraz na ulicy Ruin (obecnie ul. Targowa).
Starą żeńską szkołę rozebrano, o czym świadczą zapisy w Dzienniku kasowym funduszu budowy szkoły żeńskiej w latach 1924-1926. 

Rady szkolne miejscowe w zasobie AP - zbiór szczątków zespołów, PL_56_713_0_0_28 Rada Szkolna Miejscowa w Lezajsku [Dziennik kasowy funduszu budowy szkoly żeńskiej], 1924-1926


W dzienniku kasowym funduszu szkolnego mamy informacje o wydatkach na utrzymanie szkoły żeńskiej, męskiej, klas ruskich, klas religii izraelickiej, klas Podklasztorem i in.

Z Dziennika Kasowego wynika, że:
Kierownikiem budowy szkoły żeńskiej był Józef Zawilski. Sprawował dozór, był dostawcą drzewa sosnowego, desek do rusztowania, szyny żelaznej do budowy.
Sadowy inż. – wydanie orzeczenia na budowę szkoły
Fundusz na budowę czerpano m. in.:

Gotówka ze sprzedaży gruntu Kisielewicza
383 zł od uczennic wiejskich za ukończenie V klasy
Tartak parowy – dostarczał materiał drzewny na szkołę, wykonywał usługi np. przetarcie desek.
Wykaz osób, które pobierały pieniądze za usługi przy budowie szkoły żeńskiej, przybudówki, mieszkania przy szkole:

Alter Meilech – za pobraną glinę na budowę
Altman Leib – roboty blacharskie
Grynberg – gips
Feigenbaum – za kłaki do futryn
Holeschulz – wpłata na grunt, przewozy
Kleinman – za ustawienie szyb przy oberlichcie, roboty szklarskie
Keiper Fryderyk – zrobienie futryny, 2 drzwi, układanie podłogi, schodów, drzwi na strych dot. szkoły i przybudówki
Mendel Berl – za 2 garnitury drzwiczek hermetycznych do pieców
Puderbeitel – za szyny na budowę, artykuły żelazne do przybudówki
Reichental A – za cegły szamotowe do pieców, dachówki
Rotman B. – materiały żelazne
Sandbauk Abraham – dachówki
Spatz Rel. – piasek na budowę, szuter, woda do gaszenia wapna, dębina na poręcze schodowe, 8 fur gliny, 52 fury piasku
Uher Izak – za szuber, ruszty, drut, okucia do drzwi i okien, gwoździe, materiały żelazne, deski na podłogę przybudówki
Waller – deski do budowy
Bęben Fr – dozór przy gaszeniu wapna
Bujniak Franciszek – wylepianie posadzki strychowej
Czapla Antoni – nalepa na dobudówce
Dec Marcin – roboty murarskie przy budowie szkoły i budowie mieszkania przy szkole
Daś Józef – roboty przy budowie
Fijałkowski – roboty murarskie
Garbacki Stw - za przyfasowanie 2 zamków do drzwi, poręcze żelazne, poręcze schodowe, roboty ślusarskie, klamki
Gądek J. – roboty przy kaflarzu
Gdula Michał – za przywiezienie gliny do piców w przybudówce
Górak Tomasz – 5 beczek cementu, ankry, cement, 200 kg węgla do obsuszania ścian budynku
Guzik Jan – gips
Hołań Ignacy – piasek pod podłogi na przybudówce
Horoszko An. - drzewo
Kozyra Wawrzyniec i Tomasz – roboty ciesielskie
Krupczak Frk – za odbijanie starego tynku na szkole
Kuczek Ant - słoma
Lewicki J. - roboty koło pieców i kominów, roboty kaflarskie
Mądry Jan – za mycie okien
Mrzygłód Aniela – za mycie podłóg w przybudówce
Niemczyk Walenty – roboty betonowe, schody betonowe
Ostrowski R – za założenie siatek na kominach
Romański Stw – za materiał kaflowy, za piece
Sanakiewicz Stw - za lakierowanie 2 drzwi i okien, ubikacji
Simko Antoni – budowa dachu i roboty ciesielskie na dobudówce, szalowanie piwnic pod beton na dobudówce
Simko Michał – za ogrodzenie szkoły żeńskiej
Sośnicki Wład. – wyprawa ścian i sufitów, roboty murarskie
Szelewicz Michał – za bielenie nowo wybudowanego budynku
Szepelak Stw – roboty murarskie, dowóz wody, artykuły żelazne dostarczane przez Lewickiego, kasa dla robotników, stawianie pieców
Szubert Józef – za wyprawianie schodów







Przy szkole było mieszkanie dyrektora.
Mądry Jan – stróż szkoły żeńskiej dostaje 140 Marek (lub zł) za każdy miesiąc 
Baran Walenty - stróż szkoły męskiej, za mycie podłóg
Kasa chorych w Łańcucie – należność za stróża 5 Marek (lub zł) z każdy miesiąc 
Spółdzielnia Włościanin - za dostarczanie węgla dla szkoły żeńskiej
Makosik M. – obsługa klasy / szkoły na Podklasztorzu
Mrzygłód Aniela – za mycie podłóg i sprzątanie w szkole na Podklasztorzu i klasy religii izraelickiej
Kiszakiewicz Antoni – za mycie podłóg, okien i drzwi w szkole ruskiej
Szelewicz Michał – za bielenie szkoły żeńskiej, klasy Podklasztorzem i klasy religii ruskiej
Ostrowski R. – za czyszczenie kominów w szkole żeńskiej, męskiej
Dziadecki dyrektor – na koszta ubrania sali na przyjęcie biskupa
Górak Tomasz na dostarczanie węgla do szkół
Rup Jan vel Jakub– rąbanie drzewa w szkole żeńskiej i męskiej
Keiper Fryderyk za naprawę ławek szkolnych, wieszadła tablic w szkole żeńskiej
Both Izrael – szyby w szafkach w szkole żeńskiej, męskiej
Drillman - za miotły do szkoły męskiej
Łoin Mac. - za rąbanie drewna dla szkoły męskiej
Gdula Karol - organista, 40 Marek za półrocze, za granie w szkole
Liebermann – za drzewo dla szkoły żeńskiej i męskiej
Lewinter Adam dr – za nadzór higieniczny w szkołach
Groskopf – za oliwę do szkół
Werner A. - za mycie podłóg w szkole żeńskiej
Szubert Józef - za bielenie szkoły żeńskiej

Flis Antoni – za przywóz drzewa do szkoły
Waller - za śmieciarki
Altman – za kubły, rury do szkoły żeńskiej i męskiej

Preliminarz funduszu szkolnego na rok 1928/29
Przedstawia wydatki na utrzymanie szkoły, opał sal klasowych, wydatki na wewnętrzne urządzenia, usługi szkolne, pomoce naukowe (dzienniki urzędowe), biblioteki szkolne - fundusze dla szkoły męskiej, szkoły żeńskiej, szkoły na Podklasztorzu.
***
Szkoła żeńska stała dokładnie w miejscu, gdzie ten zielony budynek (po prawej), o czym poinformował mnie Marian Reinberger, który był uczniem tej szkoły.
W Księdze Ocen Sprawowania się i Postępów w Nauce Uczniów Szkoły Podstawowej nr 1 w Leżajsku Rocznik 1935/1936 znajduje się karta edukacyjna Reinbergera Mariana s. Feliksa i Cecylii. Ur. 10.08.1928, Rudnik - Nisko.
Szkoła Podstawowa nr 2 w Leżajsku. Wykaz Uczniów Rocznik 1936-1937 na Family Search

sobota, 31 sierpnia 2019

80 rocznica wybuchu II wojny światowej

4 września, w południe, nad Leżajskiem pojawiła się eskadra niemieckich bombowców. Jedenaście samolotów nadleciało od strony klasztoru Ojców Bernardynów.
Mieszkańców zaalarmowano biciem dzwonu i dźwiękiem syreny tartacznej. Bomby spadły na linię kolejową, dworzec i budynki położone w jego okolicy.
Naloty te powtarzały się codziennie od 4 do 9 września.
W ich wyniku śmierć poniosło 9 osób, w tym 7 cywilów. 

Na Cmentarzu Komunalnym w Leżajsku znajduje się grób Tadeusza Kurka, 21- letniego żołnierza polskiego, który zginął 6 września 1939 roku. 
 
9 września 1939 zginął szer. WP Władysław Kuprowski ur. 10 września 1906. Poległ na Placu Szkolnym (koło szkoły męskiej). Pochówku zmarłego dokonał stróż szkoły Jan Mądry. >> Forum Historia Leżajska
O pierwszych dniach wojny, o wojnie obronnej 1939 roku wspominałam na blogu >> Obrona Narodowa i Wojna Obronna 1939

13 września wkroczył do miasta oddział złożony z żołnierzy niemieckiej 28. dywizji piechoty oraz 8. dywizji piechoty.
Tak rozpoczęła się w Leżajsku II wojna światowa…


Polecam ciekawy artykuł Sławomira Kułacza "Wrzesień 1939 w świetle dokumentów niemieckich". Kurier Powiatowy 2010/01

1 września 2019, niedziela, Program uroczystości:

godz. 8
Rozpoczęcie przemarszu 50-ciokonnego oddziału kawalerii polskiej oraz oddziału Wermachtu w 20 - minutowym odstępie czasu przez miejscowości Wierzawice, Giedlarowa, Leżajsk

godz. 11
Bazylika OO. Bernardynów w Leżajsku
Uroczysta polowa msza św. w intencji poległych obrońców Ojczyzny 1939 roku w oprawie muzycznej Orkiestry Reprezentacyjnej Oddziału Kawalerii Ochotniczej w barwach 20. Pułku Ułanów im. Króla Jana III Sobieskiego

godz. 12:15
Kontynuacja przemarszu oddziału kawalerii polskiej oraz oddziału wermachtu  przez miejscowości: Przychojec, Stare Miasto, Kuryłówka, Tarnawiec, Leżajsk

godz. 16
Stadion Miejski w Leżajsku. 
Patriotyczny Piknik Rodzinny
- szarża kawalerii na pododdział zmechanizowany Wermachtu
- pokaz konnej musztry paradnej kawalerii
- pokaz władania białą bronią

godz. 18
Koncert patriotyczny w wykonaniu Orkiestry Reprezentacyjnej Oddziału Kawalerii Ochotniczej w barwach 20. Pułku Ułanów im. Króla Jana III Sobieskiego wraz z grupą wokalną

piątek, 30 sierpnia 2019

Szkoły i nauczyciele w Leżajsku i okolicach w 1888

Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1888. Szkoły Ludowe Pospolite w powiecie łańcuckim.

Leżajsk - Szkoła 4-klasowa
Nauczyciele

  • Kublin Józef
  • Smolik Piotr
  • Kiszakiewicz Walery
  • Kublin Leon

Leżajsk - Szkoła 3-klasowa etatowa żeńska

  • Baltarowicz Paulina - Nacz. kierownik 
  • Ocetkiewicz Stanislawa
  • Sandbuchler Amalia

Kuryłówka

  • Horoszko Mikołaj

Brzyska Wola

  • Kiszakiewicz Bazyli

Grodzisko 

  • Tarkowki Maciej - Nacz. kierownik 
  • Radziwończyk Honorata
  • Moskwa Ignacy

Wierzawice

  • Strzelbicki Karol

Dornbach

  • Sobinzel Wincenty

Gillershof Wyznaniowe

  • Stwiertnia Jerzy


Źródło:
http://www.mtg-malopolska.org.pl/images/skany/schematyzmy/szematyzm_1888.pdf str 212/442

sobota, 23 marca 2019

Szkoła Muzyczna

Szkoła Muzyczna I stopnia przy ulicy Mickiewicza 31 w Leżajsku (od 1983 r.). 
 
Przed wojną właścicielami kamienicy - Leżajsk 552 byli Żydzi - Gitla i Mandel Greismann, którzy prowadzili wyszynk, mieli też koncesję na sprzedaż herbaty. 
W 1908 roku figurują w spisie Stowarzyszenia Przemysłowców, Kupców i Gospodnioszynkarzy w Leżajsku.
W Spisie Gospodnioszynków figuruje:
Gitla Greismann, ma koncesje z 14.02.1911 oraz 22.10.1917 roku
Po wojnie w tym budynku mieściła się przychodnia lekarska, przyjmował m. in. lek. Zielonka. W latach 70. mieścił się Sztab Wojskowy, szefem był Pan Wiącek.
Do 2001 roku, zanim budynek zaadoptowano na Szkołę Muzyczną z tyłu budynku mieściły się garaże Pogotowia Ratunkowego - Rejonowej Kolumny Transportu Sanitarnego.






Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...